Je ziet het op elke kassabon en op vrijwel elke factuur, maar wat is btw nu precies en wat moet jij ermee als consument of als ondernemer? Als je net begint met ondernemen of je prijzen wilt bepalen, wil je zeker weten dat je het goed doet. In dit artikel leg ik helder uit wat btw is, wie het betaalt, welke tarieven er gelden en hoe je het eenvoudig berekent. Ook neem ik je mee langs aangifte, vrijstellingen, de KOR en situaties met verlegd. Zo weet je precies waar je aan toe bent.
Wat betekent btw en wie betaalt het?
Btw staat voor belasting over de toegevoegde waarde. De belasting is opgenomen in de verkoopprijs en wordt uiteindelijk betaald door de consument. Ondernemers innen de btw namens de overheid en dragen die periodiek af. Daarbij mogen zij de btw die zij zelf betaalden over zakelijke kosten aftrekken als voorbelasting. Per saldo draag je dus alleen btw af over de waarde die jij hebt toegevoegd.
Kort rekenvoorbeeld
Verkoop je een product voor 100 exclusief btw met een tarief van 21, dan is de prijs inclusief 121. Heb je eerder 10 btw betaald op inkoop, dan draag je 21 min 10 is 11 af. Zo werkt btw door de keten heen.
Welke btw tarieven gelden in Nederland?
Er zijn drie tarieven. Het algemene tarief is 21 en geldt voor de meeste producten en diensten. Het verlaagde tarief is 9 en geldt onder meer voor voedingsmiddelen, boeken, sommige reparatiediensten en kappers. Er is ook een tarief van 0 voor situaties zoals export of bepaalde internationale diensten.
Let op het verschil tussen 0 tarief en vrijstelling. Bij 0 tarief reken je 0 aan je klant maar houd je recht op aftrek van voorbelasting. Bij vrijstellingen zoals veel zorg of onderwijs reken je geen btw én mag je geen voorbelasting aftrekken.
Wanneer ben je ondernemer voor de btw?
Je bent ondernemer voor de btw als je zelfstandig prestaties verricht tegen vergoeding. Dat staat los van je positie voor de inkomstenbelasting. Schrijf je je in bij de KVK en ben je ondernemer voor de btw, dan krijg je een omzetbelastingnummer en een btw identificatienummer dat op je facturen hoort.
Verkoop je uitsluitend vrijgestelde prestaties, dan reken je geen btw. Heb je beperkte omzet, dan kun je mogelijk gebruikmaken van de kleineondernemersregeling. Blijf je in een kalenderjaar onder 20.000 omzet en kies je voor de KOR, dan reken je geen btw, doe je in principe geen aangifte, maar kun je ook geen voorbelasting aftrekken.
Btw berekenen en prijzen bepalen
Het helpt om te denken in netto en bruto. Netto is exclusief btw, bruto is inclusief. Exclusief staat gelijk aan 100 procent. Voor 21 tel je 21 procent erbij, voor 9 tel je 9 procent erbij. Inclusief terugrekenen doe je door te delen door 1,21 of 1,09. In mijn werk zie ik dat ondernemers die consequent zo rekenen geen verrassingen hebben aan het einde van het kwartaal.
Wil je stap voor stap oefenen met sommen en voorbeelden, bekijk dan btw berekenen. Zo houd je je marges en je verkoopprijzen scherp en communiceer je duidelijk naar klanten.
Aangifte en factuureisen
De meeste ondernemers doen per kwartaal btw aangifte. Je geeft je omzet en de berekende btw op, plus de voorbelasting die je wilt aftrekken. De uitkomst is betalen of terugkrijgen. Mijn advies uit de praktijk: zet ontvangen btw direct apart op een spaarrekening zodat je niet aan dit geld komt.
Zorg dat je facturen voldoen aan de eisen. Vermeld het bedrag exclusief btw, het toepaste tarief, het btw bedrag en je btw identificatienummer. Meer weten over het proces en handige aandachtspunten vind je bij btw aangifte.
Speciale situaties: verlegd en buitenland
In sommige sectoren en bij bepaalde diensten geldt btw verlegd. Je zet dan op de factuur dat de btw is verlegd en de afnemer geeft de btw aan. Dit komt ook voor bij grensoverschrijdende prestaties binnen de EU en bij export. Lees de spelregels en voorbeelden bij btw verlegd en check per levering welk land en welk tarief van toepassing is.
Btw lijkt in het begin complex, maar met een paar vaste regels krijg je snel grip. Je weet nu wat btw is, welke tarieven er zijn, wanneer jij ondernemer voor de btw bent, hoe je bedragen rekent en wat er komt kijken bij aangifte en factureren. Houd je administratie netjes bij, kies bewust voor wel of niet de KOR en check bij bijzondere leveringen of verlegging of het 0 tarief geldt. Zo voorkom je fouten en bespaar je tijd en geld.
Wat is btw en waarom betaal je het?
Btw is belasting over de toegevoegde waarde. Consumenten betalen het verborgen in de prijs. Ondernemers innen deze belasting bij hun klanten en dragen die af aan de Belastingdienst, na aftrek van btw die zij zelf op zakelijke kosten betaalden. De opbrengst gebruikt de overheid voor publieke voorzieningen. De kernvraag wat is btw beantwoord je dus met belasting op elke schakel in de keten.
Hoe reken ik btw met 21 of 9 procent en hoe reken ik terug vanaf een brutoprijs?
Zet exclusief altijd op 100 procent. Inclusief bij 21 wordt 100 plus 21 is 121, bij 9 wordt 109. Terugrekenen vanaf inclusief doe je door te delen door 1,21 of 1,09. Voorbeeld: 121 inclusief bij 21 geeft 121 gedeeld door 1,21 is 100 exclusief en 21 btw.
Wanneer ben ik ondernemer voor de btw en heb ik een btw id nodig?
Verricht je zelfstandig werkzaamheden tegen vergoeding, dan ben je meestal ondernemer voor de btw. Bij inschrijving bij de KVK ontvang je een omzetbelastingnummer en een btw identificatienummer dat je op facturen zet. Let op: voor de btw kan je ondernemer zijn terwijl je voor de inkomstenbelasting een andere status hebt. Twijfel je, vraag een beoordeling aan.
Wat is de kleineondernemersregeling KOR en is die voor mij handig?
Blijf je in een kalenderjaar onder 20.000 omzet en meld je je aan voor de KOR, dan reken je geen btw en doe je meestal geen aangifte. Keerzijde is dat je geen voorbelasting mag aftrekken. Is je kostenstructuur laag en werk je veel met consumenten, dan kan het lonen. Bij hoge investeringen of inkoop kan de KOR ongunstig zijn.
Wat betekent btw verlegd en wanneer gebruik je het?
Bij verlegd verschuift de aangifte van de leverancier naar de afnemer. Jij zet op de factuur dat de btw is verlegd en brengt geen btw in rekening. De afnemer geeft de btw aan én trekt die mogelijk af. Dit speelt onder andere in de bouw, bij bepaalde diensten en bij grensoverschrijdende leveringen binnen de EU. Controleer altijd de voorwaarden.
